اورژانس های چشم

اورژانس های چشم

اورژانس های چشم و بینایی به مواردی اطلاق میشود که بایستی در اسرع وقت و فوری اقدام به درمان نمود و عدم درمان به موقع باعث وارد شدن صدمات غیر قابل جبران به چشم و سیستم بینایی میگردد . اورژانس های چشم عبارتند از :سوختگی های شیمیایی – سوختگی های تشعشعی و سوختگی های حرارتی – پارگیهای پلک – پارگیهای قرنیه – و پارگیهای صلبیه – وجود اجسام خارجی قرنیه – و اجسام خارجی داخل چشم – خونریزی داخل چشمی – انسداد ورید و شریان مرکزی شبکیه – دوبینی بحث اورژانس های چشم یک بحث کاملا پیچیده و کاملا تخصصی است و نمیتوان این مبحث را به طور کامل در اینجا توضیح داد بنابراین مجبور هستم در حد اختصار در این زمینه مطالب زیر را بنویسم .

سوختگی های شیمیایی شامل سوختگی های اسید و باز میباشند که سوختگی چشم با هر دو خطرناک میباشد منتهی سوختگی های بازی از نوع اسیدی خطرناک تر است ودر گروه سوختگی های بازی سوختگی با امونیاک از همه خطرناکتر است . اساس درمان در اینگونه موارد این است که در اولین قدم و فورا بایستی چشم ها را در آب فراوان شست تا غلظت مواد اسیدی و بازی کاملا خنثی شود .در اینگونه موارد حتی اگر اب تمیز هم در دسترس نباشد باید از هر گونه ابی که در دسترس هست استفاده نمود حتی اب غیر استریل .در اینگونه موارد باید پشت پلکها را هم کاملا بشویید تا ذرات باقی مانده مواد شیمیایی کاملا شسته شوند . گام بعدی رساندن بیمار به یک مرکز تخصصی چشم پزشکی میباشد تا اقدامات بعدی به صورت تخصصی انجام گیرد .

سوختگی های تشعشعی :‌‌این نوع سوختگی ها معمولا در اثر قرار گرفتن طولانی مدت قرنیه چشم در معرض اشعه های مضر مانند اشعه ماورائ بنفش اتفاق میافتد و باعث ایجاد سوختگی و زخم قرنیه میشود از مهمترین این نوع سوختگیها میتوان به سوختگی قرنیه چشم در جوشکاران – اسکی بازان و سوختگیهای ناشی از لامپ های خورشیدی اشاره نمود . از علائم این نوع سوختگی ها درد شدید چشمها همراه با حساسیت شدید به نور و اشکریزش زیاد میباشد .اساس درمان در این نوع سوختگیها بستن چشم همراه با استراحت و استفاده از مسکن جهت کنترل درد و استفاده از قطرهای انتی بیوتیک و سیکلو پلژیک البته با تجویز پزشک میباشد . پیش اگهی درمان در اینگونه موارد خوب است و سوختگیها در صورتی که لایه های عمقی قرنیه را درگیر نکرده باشند معمولا بین 24 تا 48 ساعت بهبودی حاصل میشود . ذکر این نکته بسیار و ضروری و مهم میباشد که در اینگونه موارد جهت تسکین درد نباید از قطرهای بیحس کننده مانند تتراکایین استفاده نمود جون استفاده از بیحس کنندها باعث تاخیر در ترمیم سلولهای قرنیه میشود و در این حین گاهی عفونت هم بر ان سوار میشود و باعث ایجاد خسارات بینایی غیر قابل جبرانی میگردد .

سوختگیهای حرارتی :سوختگیهای حرارتی در اغلب موارد پلک ها را درگیر میسازد .تورم و قرمزی پلکها از علائم مهم این عارضه میباشند . در اینگونه موارد اغلب به علت بسته شدن غیر ارادی پلکها قرنیه اسیبی نمیبیند .اساس درمان این نوع سوختگیها مانند درمان سوختگیهای سایر نقاط بدن است یعنی استفاده از مسکن های سیستمیک مانند مرفین و استفاده از پماد های انتی بیوتیک مانند تتراسیکلین . یکی از مهمترین اقدامات در اینگونه سوختگی ها دوختن پلک فوقانی به پلک تحتانی با نخ بخیه سیلک چهار صفر است تا از بروز چروکیدگی پلک و برگشتن پلکها به سمت خارج جلوگیری شود .

پارگی قرنیه: پارگیهای قرنیه بسیار خطرناک هستند زیرا قسمت های درونی چشم در معرض عفونت قرار میگیرند و به همراه آن احتمال دارد که ساختمانهای داخل چشم نیز آسیب ببینند .درمان شامل پیشگیری از عفونت و دوختن پارگی میباشد البته فقط توسط چشم پزشک . در هنگام وارد شدن ضربه های سنگین به چشم و احتمال ایجاد پارگی در قرنیه و یا کره چشم نباید به چشم فشار وارد کرد و یا چشم را پانسمان کرد زیرا در این صورت ممکن است محتویات داخل چشم بیرون بریزد و باعت پرولاپس کره چشم شود و اسیبهای جدی به چشم وارد شود .بنابراین در هنگاه مواجهه با این گونه اسیب ها بهتر است از دستکاری کردن چشم توسط افراد غیر متخصص جلوگیری شود و فرد مصدوم را در اولین فرصت به مراکز تخصصی اعزام نمود .تصاویر زیر نمایی از پارگی قرنیه را نشان میدهد.

اجسام خارجی : اجسام خارجی چنانچه در سطح قرنیه قرار گیرند و به لایه های عمقی تر نفوذ پیدا نکنند مشگلی برای فرد به وجود نمیاید و میتوان به راحتی و بدون اینکه اسیبی به چشم وارد آید انها را از سطح قرنیه برداشت .اجسام خارجی میتوانند شامل ذرات فلز شیشه چوب و سنگ یا ذرات سایر مواد دیگر باشد در هر صورت باید در اولین فرصت آنها را از سطح چشم برداشت.اما چنانچه این اجسام به داخل چشم نفوذ پیدا کنند ممکن بسیار خطرناک باشند و بینایی فرد را تهدید نمایند بنابراین در مواجهه با فردی که احتمال میدهیم چیزی به چشمش فرو رفته است باید از هر گونه دستکاری کردن خوداری نمود و فرد را در اولین فرصت به مراکز تخصصی اعزام نماییم در شکل زیر ذره ای از یک جسم خارجی فلزی از نوع آهن را در سطح قرنیه میبینید که مقداری زنگ زدگی هم ایجاد کرده است .

این اجسام گاهی اوقات ممکن است در پشت پلک قرار گیرند و دیده نشوند . در این حالت فرد با هر بار پلک زدن و تماس جسم خارجی با قرنیه دچار ناراحتی زیادی میگردد.تصویر زیر وجود جسم خارجی را در پشت پلک نشان میدهد

خونریزیهای داخل چشمی : این خونریزیها معمولا به دنبال وارد امدن ضربه های شدید و یا در افراد دیابتی و یا افراد با فشار خون بالا بوجود میاید .در صورتی که به چشم ضربه شدید وارد شود بایستی همانطور که قبلا توضیح دادم در اولین فرصت فرد مصدوم را به مراکز تخصصی اعزام نمود . در مورد خونریزی ناشی از دیابت و فشار خون بالا نیز در مبحث بیماریهای متابولیک کاملا توضیح دادم . خونریزی های داخل چشم ممکن است در اتاق قدامی  پشت قرنیه باشند که در این حالت ممکن است با چشم غیر مسلح هم دیده شوند در این حالت بایستی فرد سر شخص را با زاویه 45 درجه نگه داشت و بدوتکان دادن سر به بیمارستان فرستاد .تصویر زیر وجود خون در اتاق قدامی را نشان میدهد

این خونریزی ها ممکن است در سطح شبکیه هم دیده شوند که در این حالت با روش های معاینه تخصصی فقط قابل تشخیص میباشند و چشم در ظاهر مشکلی ندارد و حتی ممکن است درد و ناراحتی هم وجود نداشته باشد اما کاهش بینایی محسوس میباشد .در شکل زیر خون ریزی وسیع را در روی شبکیه میبینید

انسداد ورید و شریان مرکزی شبکیه : از انجاییکه بحث تشخیص این بیماریها در این مقال نمی گنجد فقط به ذکر این نکته بسنده میکنم که این بیماریها معمولا در افراد دیابتی و افراد با فشار خون بالا یا افرادی که دچار ارترواسکلروزیس هستندو یا افرادی که سیگاری و معتاد هستند و یا دارای چربی خون خیلی بالا میباشند  ممکن اتفاق بیفتد و شایع ترین علایم بالینی ان این است که دید چشم به طور ناگهانی و بدون احساس هیچ گونه دردی از بین میرود بنابراین در این مواقع باید فرد را خیلی سریع به چشم پزشک رساند . در صورتی که از بین رفتن بینایی فرد به دلیل وجود انسداد در ورید و شریان مرکزی شبکیه باشد و وقت ان از یک ساعت بگذرد معمولا دیگرکاری نمیتوان انجام داد و بینایی فرد به طور دائم از بین میرود . پس در اینگونه موارد فوت وقت اصلا جایز نیست .تصاویر زیر به ترتیب نمایی از انسداد ورید مرکزی شبکیه در بالا و اسداد شریان مرکزی شبکیه را در پایین نشان میدهند .در هر دو صورت این موارد از خطر ناک ترین اورژانس های چشم میباشندو در اکثر اوقات منجر به نا بینایی کامل میشوند