آب مروارید (کاتاراکت)

آب مروارید (کاتاراکت)

همه افراد در هر چشم دارای یک عدسی هستند که این عدسی یک جسم کاملا شفاف است و درکره چشم در پشت سوراخ مردمک.قرار دارد و وظیفه آن این است که بوسیله انجام عمل تطابق پرتوهای نوری وارد شده به چشم را در روی شبکیه متمرکز مینماید و باعث میشود که ما تصویر اشیاء را به صورت واضح ببینیم . حال به هر دلیل چنانچه جسم عدسی از حالت شفافیت خارج شود و کدر گردد به آن آب مروارید میگویند که با عث کاهش بینایی چشم میشود .البته کاهش بینایی بستگی به مقدار آب مروارید ایجاد شده دارد و معمولا فرد در مراحل اولیه ابتلا به آب مروارید شاید شکایت جدی از کاهش بینایی خود نداشته باشد و به مرور زمان و در اثر پیشرفت ممکن است بینایی چشم به طور کامل از بین برود و فرد اصلا قادر به دیدن هیچ چیز نباشد . در حال حاضر درمان آب مروارید فقط از طریق انجام عمل جراحی امکان پذیر میباتشد و هیچ راه دیگری به غیر از انجام جراحی وجود ندارد . البته درحال حاضر به کمک پیشرفت های شایانی که در علم چشم پزشکی اتفاق افتاده انجام عمل جراحی آب مروارید به سادگی و با حداقل عوارض و زمان بستری به راحتی امکان پذیر است .در حال حاضر بهترین روش جراحی آب مروارید استفاده از انجام عمل جراحی فیکو است که در این شیوه با استفاده از ایجاد یک شکاف کوچک در قسمت اتصال قرنیه به صلبیه چشم و با وارد کردن یک لوله ظریف و مخصوص به داخل چشم و با استفاده از امواج اولتراسوند محتویات عدسی چشم را که دچار سفتی و کدورت شده است را از چشم خارج نموده و به جای آن یک لنز داخل چشمی مناسب که نمره آن از قبل تعیین شده است را کار میگذارند . مزیت استفاده از این روش نسبت به روشهای قدیمی تر این است که در این روش شکاف ایجاد شده خیلی کوچک است و بعد از انجام عمل نیاز به استفاده از بخیه نمیباشد بنابراین عوارض ایجاد شده بسیار کم و درتقریبا در حد صفر است و بیمار به سرعت دید طبیعی خود را بدست می اورد . ضمنا طول دوره بستری در این روش بسیار کوتاه و در حد کمتر از یک شبانه روز است .

علل ایجاد آب مروارید

شایع ترین علت ایجاد آب مروارید ارثی بودن ان است که معمولا در سنین چهل سالگی به بالا اتفاق میافتد .اب مروارید در اثر وارد شدن ضربه در درجه دوم قرار دارد .از دیکر علل ایجاد آب مروارید میتوان به بیماریهایی نظیر دیابت و فشار خون بالا اشاره کرد .همچنین در بعضی از مروارد آب مروارید به صورت مادر زادی نیز میتواند وجود داشته باشد . در هر صورت علت آب مروارید هر چه باشد بایستی در زمان مناسب نسبت به انجام جراحی و رفع آن اقدام نمود.همان طور که گفتم بیشتر آب مروارید ها در سنین بالی 40سالگی اتفاق میافتد و لی کاهی اوقات ممکن است در زمان تولد کودک و به صورت مادرزادی هم وجود داشته باشد که در این حالت یعنی مادرزادی به علت مطرح بودن فاکتور تنبلی چشم نباید فرصت درمان را از دست داد و بایستی در اولین فرصت نسبت به انجام جراحی اقدام نمود چون در غیر این صورت باعث تنبلی شدید چشم کودک و گاهی اوقات ممکن است باعث نابینایی کودک گردد .همچنین در افراد بزرگسال هم در صورتی که زمان انجام عمل خیلی عقب بیفتد ممکن است عدسی چشم که کدر شده به علت جذب آب و تورم ان باعث بالا رفتن فشار چشم و ایجاد اب سیاه شود که اگر این اتفاق بیفتد فرد ممکن است حتی بعد از عمل هم دید خوبی بدست نیاورد .

بهترین موقع برای عمل چه زمانی است

بهترین موقع عمل آب مروارید معملا بستگی به علت و مقدار آن و سن فرد دارد و زمان مناسب عمل را پزشک مربوطه تعیین میکند . اما در افراد بزرگسال البته بسته به شغل آنان زمانی است که دید فرد به حدی کم شود که زندگی فرد را دچار اختلال کند . در افراد بزرگسال معمولا بهترین موقع عمل زمانی است که فرد در شمارش انگشتان خود در فاصله نیم متری مشکل داشته باشد ) البته در حال حاضر با توجه به روش فیکو نیازی نیست که حتما صبر کنیم تا آب مروارید کاملا رسیده شود و دید بیمار به حد شمارش انگشتان برسد بلکه در همان مراحله اولیه نیز میتوان اقدام به جراحی کرد ). اما در کودکان چنانچه امروارید جنبه مادرزادی داشته باشد باید به صورت اورژانسی و در اولین فرصت اقدام به عمل جراحی کرد
 

آب مروارید (کاتاراکت ) چیست؟
آب مروارید عبارت است از کدر شدن عدسی چشم که بصورت طبیعی شفاف است.این کدورت عدسی ممکن است تمام یا قسمتی از عدسی را فرا گیرد بنابراین تاری دید بیمار در شروع آب مروارید به شکل های گونان بیان میشود . گاهی اوقات ممکن است تاری دید بیمار کاملا محسوس باشد و یا ممکن است در ابتدای شروع آب مروارید بیمار فقط در نور احساس کاهش دید را گذارش کند . در هر صورت آب مروارید به هر شکلی که باشد و کاهش بینایی بیمار  هر مقدار هم که باشد آب مروارید کم کم بیشتر میشود تا جایی که دید بیمار را کاملا مختل میمند و بیمار نیاز به جراحی پیدا میکند. تصاویر زیر نمایی از ایجاد آب مروارید را در چشم نشان میدهد .

عقاید غلطی در مورد آب مروارید وجود دارد اما باید گفت آب مروارید :

• پرده ای بروی چشم نیست
• بر اثر استفاده بیش از حد از چشم بوجود نمی آید
• سرطان نیست
• از یک چشم به چشم دیگر سرایت نمی کند
• سبب کوری قابل برگشت نمی شود

علائم شایع آب مروارید عبارتند از:

• تار شدن دید چشم که بدون درد است
• حساسیت به نور
• تغییرات مکرر نمره عینک
• دو بینی در یک چشم
• احتیاج به نور بیشتر برای مطالعه
• کاهش دید در شب
• محو شدن یا زرد شدن رنگها

دید طبیعی

آب مروارید ممکن است سبب تاری یا عدم وضوح دید شود

مقدار و شکل کدر شدن عدسی متفاوت است. چنانچه کدر شدن عدسی نزدیک مرکز عدسی نباشد ممکن است شما از وجود آب مروارید آگاه نباشید.

علل آب مروارید کدامند؟
شایعترین علت آب مروارید افزایش سن است. سایر علل آن عبارتند از:

• سابقه خانوادگی ابتلا به آب مروارید
• مشکلات طبی مانند بیماری قند (دیابت) و فشار خون
• ضربه به چشم
• مصرف طولانی داروها مانند کورتن
• قرار گرفتن طولانی مدت و بدون محافظت در مقابل نور آفتاب
• سابقه جراحی چشم

چگونه آب مروارید تشخیص داده میشود؟
معاینه دقیق توسط چشم پزشک و اپتومتریست میتواند وجود و وسعت آب مروارید، همچنین هر گونه مشکل دیگری که باعث کاهش دید یا ناراحتی می شود را مشخص کند. ممکن است علل دیگری علاوه بر آب مروارید بویژه مشکلات پرده شبکیه و یا عصب بینایی باعث کاهش دید شود. چنانچه این مشکلات وجود داشته باشد، بعد از عمل آب مروارید ممکن است دید کامل به دست نیاید. در صورتیکه این مشکلات شدید باشد، حتی عمل آب مروارید نیز ممکن است باعث بهبود دید نشود. بنابر این بعد از اینکه آب مروارید در چشم تشخیص داده شد و انجام عمل جراحی به بیمار تفهیم شد بایستی قبل از انجام عمل مشخص شود که آیا بیمار علاوه بر آب مروارید مشکل دیگری که باعث کاهش دید میشود را دارد یا خیر چنانچه بیمار دارای اختلال بینایی دیگری مانند آب سیاه و یا مشکلات عصب بینایی یا بیماریهای شبکیه باشد و تشخیص داده نشود انتظار بیمار بعد از عمل جراحی که خواهان دید مطلوب است برآورده نمیشود و این امر باعث نارضایتی بیمار میگردد که طبیعتا عواقبی را هم برای پزشک بدنبال خواهد داشت . تشخیص دقیق نوع و مقدار آب مروارید معمولا با وسیله ای به نام  اسلیت لامپ صورت میگیرد که شکل آنرا در زیر میبینید

پیشرفت آب مروارید چگونه است
سرعت ایجاد آب مروارید نزد افراد مختلف فرق میکند و حتی ممکن است بین دو چشم نیز متفاوت باشد. اغلب آب مروارید هائی که با افزایش سن ایجاد میشوند در طی چند سال بتدریج بوجود می آیند. سایر آب مرواریدها بخصوص در افراد جوان و یا در بیماران مبتلا به بیماری قند ممکن است بسرعت و در طی چند ماه باعث کاهش دید شوند. بنابراین پیش بینی دقیق سرعت پیشرفت آب مروارید امکانپذیر نیست.

آب مروارید چگونه درمان میشود؟
تنها راه درمان آب مروارید جراحی است. بهر حال چنانچه علائم آب مروارید خفیف باشد تغییر نمره عینک ممکن است موقتا مشکلات بیمار را حل نماید. هیچگونه دارو، روش تغذیه، ورزش یا وسائل نوری وجود ندارد که باعث درمان یا جلوگیری از آب مروارید شوند. دوری از نور خورشید ممکن است به جلوگیری یا کند شدن پیشرفت آب مروارید کمک کند. عینکهای آفتابی که نور ماورا بنفش را جذب می کنند یا عینکهای طبی با یک پوشش ضد اشعه ماورا بنفش باعث حفاظت چشم می شوند.

چه موقع بایستی جراحی انجام شود؟
جراحی آب مروارید موقعی باید انجام شود که بینایی بیمار در حدی باشد که  شخص قادر به انجام کار های روز مره خود نباشد بنابراین زمان انجان جراحی در افراد مختلف فرق دارد. این عقیده که آب مروارید بایستی جهت عمل "رسیده" باشد درست نیست.و بستگی به فاکتور های شغلی داردمثلا  بیماری که شغلش رانندگی است و دارای درجاتی از آب مروارید است را نمیتوان گفت که صبر کن تا آب مروارید شما برسد چون بیمار دارای شغل حساسی است بنابراین بایستی در اسرع وقت جراحی شود ولی جراحی بیماری را که خانه دار یا کشاورز است را میتوان کمی به تاخیر انداخت تا عدسی چشم کانلا کدر شود یا به اصطلاح آب مروارید کاملا برسد .
وقتی که آب مروارید ایجاد می شود عدسی چشم ضخیم و کدر می گردد. نور نمی تواند از آن به آسانی عبور کند و به این ترتیب باعث تاری دید می شود.
جراحی آب مروارید هنگامیکه نیازهای بینایی شما آن را ایجاب کند می تواند انجام شود. شما باید ببینید که آیا دید شما در حدی است که بدون هیچ ناراحتی کارتان را انجام دهید یا خیر؟ بدون خطر رانندگی کنید؟ آیا می توانید براحتی بخوانید و تلویزیون تماشا کنید؟ آیا شما می توانید فعالیتهای روزانه مثل پخت و پز، خرید، کارهای منزل، خوردن داروهایتان را بدون مشکل انجام دهید.
بر اساس مشکلاتتان، شما و چشم پزشکتان می توانید با هم تصمیم بگیرید که چه موقع جراحی لازم است.

انتظاربیمار از عمل آب مروارید چه باید باشد؟
سالانه بیش از دهها میلیون عمل آب مروارید در کشورهای پیشرفته جهان انجام می شود که حدود 95% این عمل ها بدون عارضه است. در کشور ما نیز سالانه بیش از 100,000 عمل آب مروارید با بهره گیری از روشهای مختلف انجام می شود.
در طی عمل آب مروارید که معمولاً با بی حسی موضعی انجام می شود، عدسی کدر از داخل چشم بیرون آورده می شود. در اغلب موارد بجای عدسی طبیعی یک عدسی یا لنز داخل چشمی دائمی قرار داده می شود. این لنز برای همیشه در چشم بیمار باقی می ماند و خراب یا فاسد نمی شود. چشم پزشک این جراحی ظریف را با میکروسکوپ و وسائل ظریف و تکنولوژی مدرن انجام می دهد. گذاشتن یا پیوند عدسی مصنوعی توسط جراح ورزیده عوارض بیشتری را به بیمار تحمیل نخواهد کرد بلکه باعث می شود دید بیمار بعد از عمل بسیار خوب باشد و به عینکهای ضخیم و سنگین که مشکلات فراوانی ایجاد می کنند نیازی نباشد.
در روش های نوین جراحی  پردهای شفاف از عدسی چشم را که کپسول عدسی نام دارد نگه میدارند که این کار باعث کاهش عوارض بعد از عمل در چشم بیمار میکرددو در اکثر اوقات بعد از عمل این کپسول تا پایان عمر شفاف میماند و دید بیمار خوب است اما  نزدیک به یک پنجم بیمارانیکه عمل آب مروارید می شوند کپسول طبیعی عدسی چشم بیمار  که نگهدارنده عدسی داخل چشمی است کدر می شود وباعث کاهش بینایی بیمار میگردد که به آن آب مروارید ثانویه میگویند در این حالت جراحی لیزر برای باز کردن این کپسول کدر شده لازم است تا دید مجدداً بهبود یابد.
بعد از عمل آب مروارید شما می توانید تمامی کارهای خود بجز فعالیتهای سنگین را انجام دهید. شما بایستی قطره های تجویز شده توسط جراح را بدرستی و در موقع مقرر استفاده کنید. چندین ویزیت بعد از عمل برای کنترل کردن وضعیت بهبود چشم شما لازم است.
جراحی آب مروارید یک عمل بسیار موفقیت آمیز است. در بیش از 90% موارد دید بهبود می یابد مگر اینکه مشکلی در قرنیه، پرده چشم یا عصب چشم شما وجود داشته باشد. مهم است بدانید که ممکنست عوارض در طی عمل جراحی یا بعد از آن پیش بیاید که باعث کاهش دید شود.

نتیجه
آب مروارید علت شایع کاهش دید بخصوص در افراد مسن است اما قابل درمان می باشد. چشم پزشک علاوه بر اینکه می تواند به شما بگوید که آیا کاهش دید شما ناشی از آب مروارید است و یا علت دیگری دارد. در تصمیم گیری در مورد عمل جراحی نیز به شما کمک می کند.